Փարվանա գյուղը գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 30 կմ արեւելք, շրջկենտրոն Նինոծմինդայից 30 կմ հյուսիս-արեւելք, Փարվանա լճի արեւելյան ափին, Նինոծմինդա-Ծալկա մայրուղու ձախ եզրին, ծովի մակերևույթից 2080-2130 մ բարձրությամբ արեւմտահայաց լեռնալանջին:
Հայտնի է, որ 1595 թ. Փարվանան ազատ է եղել ռայաներից, հարկվել է 10.000 ակչե: 19-րդ դարի 40-ական թթ. գյուղում հաստատվել են ռուս աղանդավորներ: Նրանց թվաքանակը 1909 թ. կազմել է 45 տուն, 364 բնակիչ, 1914 թ. 508: Հետագայում ռուսների արտագաղթին զուգահեռ Փարվանան համալրվել է մերձակա գյուղերից փոխադրված հայերով: Ներկայումս գյուղն առավելապես հայաբնակ է: Ունի երկու եկեղեցի:
Առաջին եկեղեցին գտնվում է գյուղամիջում: Միանավ հորինվածքով, երկու զույգ որմնասյուների վրա հենված թաղակիր կամարներով, հարավային ճակատից բացված միակ մուտքով եւ համակ սրբատաշ քարով կառուցված շինություն է արտաքին չափերը` 14,32 x 6,80 մ¤: Որմերին պահպանվել է եկեղեցու կառուցման ժամանակաշրջանին X-XI դդ. վերաբերող, բովանդակությամբ իրար կրկնող, վրաց մեսրոպատառ երկու հիշատակագրություն: Ք¯Ե Շ¯Ե ՊՎԼԵ ԱՆ Քրիստոս, ողորմիր Պավլեին. ամեն:
Երկրորդ եկեղեցին գտնվում է առաջին եկեղեցուց ոչ հեռու` գյուղի կենտրոնական մասում: Ունի միեւնույն հորինվածքը, սակայն չափերով 5,92 x 3,82 մ ավելի նման է մատուռի: Կառուցողական առանձնահատկություններով ավելի բնորոշ է XIII-XIV դարերի համանման հուշարձաններին:
Գյուղամիջում ցայսօր կիսավեր դրությամբ պահպանված իջևանատունն ունի եռանավ հորինվածք եւ կառուցված է անմշակ ու կոփածո մոխրագույն քարով, նաեւ աղյուսով: Երկթեք ծածկի տակ առնված թաղակապ տանիքը ներքուստ պահում են 4 զույգ քառանկյուն կտրվածքով հաստահեղույս սյուները:
Փարվանայից 2,5 կմ արեւելք, ծ. մ. 2398,5 մ բարձրության վրա պահպանվում է զանգվածեղ ժայռաբեկորի վրա կանգնեցված թեւավոր մի խաչքար (2,77 x 70 x 38 սմ), որի արեւմտահայաց երեսին, խաչի հորիզոնական թեւերին Սբ. Աստվածածնի պատկերաքանդակի երկու կողմերում եւ խաչի ստորին թեւին փորագրված է 8 տողով վրաց մեսրոպատառ արձանագրություն.
Ծ¯Յ ՂՍ ՄՇԲԻ | ՇՎԻԼՆՈ | Ղ¯ԹԻՍՆՈ | Ք¯ԵԱՆԵՆՈ | ՍԾ‘ԼԻ ԴԱ|ԹՕԱԻ ԼՑՎ|ՍԱ ԳՎԵԴԻ | ՎՌ
Սուրբ Աստվածածին: Ո¯վ Աստուծո քրիստոնյա որդիներ: Թշվառ Դաթուաս աղոթքում աղաչում եմ:
Վիշապաքարը գտնվում է Փարվանա գյուղից հյուսիս, պատմական Ջավախք-Թռեղք գավառները կամ ներկայիս Նինոծմինդայի եւ Ծաղկայի շրջանները սահմանազատող, ջրբաժան լեռնագծին հարող տեղամասում, Նինոծմինդա-Ծաղկա մայրուղու աջ կողմում, Փարվանա գյուղից 3 կմ հեռու:
|
|
Так хочется порой вернуться в детство,туда,где нет предательства и зла,где не болит ещё от горя сердце и в душу не врывается беда... |
 |
Родная деревенька в три улицы, шумное озеро «Парвана», где мы купались вместе с домашними гусями, по полянам которого мы гоняли мяч весной, как только сойдет снег, собирали первые цветы,- подснежники, объедались горохом, боясь появления всадника-сторожа. И нам, мальчишкам и девчонкам, не было лучше нашей Родины, где не было ни одного дерева, где из за холода созревал только картофель. И не надо было других земель, океанов и морей.
Мы были счастливы на этой маленькой земле... А люди, которые жили с нами в деревне, были добрее и отзывчивее... Ведь делились друг с другом всем, что было, а, может, и последним, но без всякой корысти и жажды наживы. Любой старичок, «пошарив» в кармане, обязательно нашёл бы, пусть и смятую конфетку, дал бы ее, погладив тебя по голове. А какое было чистое и голубое небо! И если проливал дождь, то после него мы носились по лужам босиком, крича и радуясь тому, что мы есть. И никому не мешал детский смех и громкие разговоры, когда уже повзрослевшие собирались летними вечерами у какого-нибудь дома, у магазина или в деревенском клубе...
Никто не торопился жаловаться на молодежь председателю сельсовета или участковому, которого видели один раз в год . Никто не сомневался в справедливом отношении к детям в школе или на улице. Все были рады и близки друг другу. Все дети воспитывались по одному принципу. Умели от души радоваться, если у кого-то радость в семье, или вся деревня унывала, - если горе....
У нас был один клуб и библиотека, да и то действующий только по субботам, вечером. Люди не знали, что такое детский садик....
А ведь молодежь, она не меняется, меняется время! И Родина остается прежней! Только почему, побывав в прошлом году в своей деревне, я... Сердце щемит от тоски по ушедшему детству, болит душа и, проснувшись в ночи, вспоминается все,- шум озера, туман, снег, метель, грязь, слякоть, пастух, собирающий по утрам коров в стадо и овец в отару, петушиный крик...
Наступает утро, начинается новый день! Скоро взойдет солнце, улыбнутся друг другу соседи, пожелают счастливого дня....
Ш. Габриелян |
|
